1947 - Houten noren en bruine bonen.

UITHOORN - Het ‘It giet oan' had geklonken begin februari 1947. Maar de ‘ijsheiligen' uit Friesland konden amper beseffen welk een uitwerking dat besluit zou hebben op de 1791 dapperen die zich meldden voor de barre schaatstocht. De 83-jarige Debora Winter-Van der Hoorn rilt nog als ze aan de ontberingen terugdenkt die ze als 19-jarige onderging. Een barbaarse helletocht over schotsen en scheuren, over sneeuw en zand in een Siberische koude na een Poolnacht. Alleen al over de manier waarop de vrouw die 63 jaar geleden de marathon van Loosdrecht won, startplaats Leeuwarden uiteindelijk bereikte is een boek te schrijven.

,,Er waren in die tijd nog maar weinig auto's. De directeur van een metaalwarenfabriek in Ter Aar bood hulp en zorgde dat mijn broer Jan, en enkele andere familieleden naar Leeuwarden konden. Voor mij was aanvankelijk geen plaats. Echter, de zoon van de directeur wiep zich als reddende engel op en met vijf personen in een piepklein autootje, om beurten moest een van ons op een stoof in het midden plaatsnemen, gingen we op pad. De marathon van Loosdrecht reed ik in een rok en op wollen sokken en houten noren. Voor de Elfstedentocht leende iemand mij een lange broek", geeft Debora inkijk hoe het er in 1947 aan toe ging. ,,Het sneeuwde zo hevig, dat we in de kop van Noord-Holland vastraakten in de sneeuw. Een boer uit de omtrek heeft ons uitgegraven waardoor we weer op weg konden", vervolgt Debora die de tocht der tochten op houten noren voltooide en waar bruine bonen de voedingsbodem vormde voor de slijtageslag.

,,Mijn ouders, die negen kinderen op de wereld zetten, hadden een tuiniersbedrijf. 's Zomers was het keihard werken en 's winters was er weinig te doen. Daardoor konden mijn broers en ik in de winter als er ijs lag, volop schaatsen. Mijn broer Jan won overigens de tocht van 1947. Dit nadat de vier voor hem geëindigde rijders allen werden gediskwalificeerd vanwege ongeoorloofde praktijken. Later won mijn neef Jan van der Hoorn samen met vier anderen de tocht van 1956. Ter Aar en omgeving stond in die tijd bekend als kweekvijver voor talentvolle schaatsers", vervolgt Debora.
,,Zonder nachtrust genoten te hebben startte ik samen met mijn broer Wim in een bijna verlaten Leeuwarden. Wim werd in Bolsward van het ijs gehaald vanwege een bevroren oog. Enkele Friezen wierpen zich op om vanuit Bolsward met mij samen te schaatsen. Het vroor veertien graden en de wind trok in de loop van de dag aan tot stormkracht. Van de 35 gestarte vrouwen haalden er slechts zes de finish."

Na prachtige foto's doorgenomen te hebben en huiveringwekkende verhalen te hebben meebeleefd nemen we afscheid. 58 Jaar huwelijkstrouw zwaait ons uit. Volhouders in elk opzicht!

Bron: telegraaf 2010 / Jouke Kooiker Foto: Anko Stoffels