Kwakelaars vertellen over hun Elfstedentocht

DE KWAKEL - Zodra de temperatuur langere tijd onder nul daalt, breekt in Nederland de Elfsteden-koorts uit. Twee Kwakelaars die de Tocht der Tochten zelf gereden hebben, kunnen er alles van vertellen. Wim Verlaan reed mee in 1985, 1986 en 1997. Dirk Plasmeijer schaatste in 1997 de toertocht.

Allebei herinneren zij zich de Elfstedentocht van 1963 nog. ,,Er hebben destijds drie Kwakelaars meegedaan", weet Dirk. ,,Maar ze werden van het ijs afgehaald. De omstandigheden waren zo slecht." Door die barre tocht dacht Wim dat de Elfstedentocht voor hem onhaalbaar was. ,,Maar nadat ik zelf tochten van 100 kilometer had gereden, durfde ik er toch aan te gaan denken."

Wim en zijn vriend startten in 1985 om acht uur 's ochtends en waren 's avonds om acht uur weer terug.
Wat Wim het meest is bijgebleven, is de mensenmassa langs de kant. ,,Je had het gevoel dat ze voor jou klapten. In Franeker ben ik teruggegaan en nog een keer langsgereden, met mijn handen omhoog. Daarna komt het zwaarste stuk naar Dokkum. Na Dokkum komt de euforie, want dan is het nog maar 25 kilometer en dan weet je dat je het gaat halen. We waren heel erg moe, maar niet helemaal uitgeput. Met 1963 in ons achterhoofd, deden wij het voorzichtig aan. De omstandigheden waren veel beter. Het ijs was goed, er stond bijna geen wind en de temperatuur was boven nul."

Een jaar later was Wim Verlaan er ook weer bij. Dit keer deed hij er elf en een half uur over. ,,De eerste keer was alles nieuw en ging het meer om de beleving. De tweede keer ging ook om de prestatie." In 1986 was Wim 35 jaar. Hij betwijfelde of hij bij het ouder worden nog een keer zou meedoen. Toch bond hij in 1997 weer de schaatsen onder. ,,We waren goed getraind. Ik mocht om zeven uur starten. Dan rijd je eerst in het donker, maar je rijdt het licht tegemoet. Het is zwaarder als je het laatste stuk in het donker moet rijden, dan ben je al moe. Ook is het ijs al stuk gereden als je pas laat mag starten. Deze tocht was wel zwaarder. Er stond veel wind. Een derde heeft de finish niet gehaald." Wim deed er elf uur over. ,,Mijn zoon was gekomen om me aan te moedigen. Hij stond uren in de kou bij Bartlehiem, maar ik schaatste zo gefocust, dat ik hem niet heb gehoord. Dat vond ik wel heel jammer."

In 1987 stond Dirk met ingepakte tas klaar om mee te doen, maar helaas werd de Elfstedentocht toen op het laatste moment afgeblazen vanwege invallende dooi. Het jaar ervoor was hij een van de tweeduizend gelukkigen die een startbewijs kreeg. Daarna moest hij dus tien jaar wachten. ,,Op oudejaarsdag 1996 had ik 100 kilometer geschaatst met mijn zwager. Twee dagen later hoorden we dat de Elfstedentocht er zou komen. It giet oan! zei de voorzitter: Het gaat door."

Na het startschot moest er eerst twee kilometer gerend worden naar het ijs waar de schaatsten pas aangetrokken konden worden. ,,We stonden in een vak met duizend man. Ik stond op de tweede rij. Ik ben hardloper, dus ik had daar een voorsprong op de groep en kon vrij weg schaatsen." De eerste stad die Dirk tegenkwam was Sneek. ,,Overal langs de route, maar vooral in de steden staan mensen je toe te juichen.
Je wordt bijna over het ijs gedragen. Het eerste stuk reed ik voor de wind. Er stond heel veel wind en de gevoelstemperatuur was -25 graden Celsius. Na Stavoren zijn we in lintvorm gaan rijden met een wisselende koprijder. Vanaf Harlingen kreeg ik de wind vol op mijn kop. Dat laatste stuk is echt de Hel van het Noorden.
In de buurt van Franeker begon het donker te worden. Ik had een klein zaklampje in mijn hand. Ook het ijs was niet meer zo best."

Het mooiste moment vond Dirk in Dokkum. ,,Daar moet je stempelen en keren. Het leek alsof je alleen een vol stadion binnenkomt. Er stonden overal juichende mensen. Je had echt het idee dat ze daar alleen voor jou stonden. Ze zeggen wel dat als je Dokkum haalt, dan heb je de Elfstedentocht gehaald, maar ik heb nog veel mensen met de finish in zicht zien struikelen of de bocht uit zien vliegen. Ik heb verstandig gereden. Het ging niet vanzelf, maar ik was ook niet kapot." Dirk heeft twaalf uur over de Elfstedentocht gedaan. ,,Na afloop had ik het gevoel dat ik mijn schaatsen nog aan had."

Voor Dirk was het een van de mooiste dagen van zijn leven. ,,Het was zo gezellig, zo'n happening, dat kan ik met niets vergelijken." Ook Wim vond het een van de mooiste dingen die hij op sportief gebied heeft meegemaakt. ,,Er is geen ander sportevenement dat dit kan benaderen. De sfeer tijdens de Elfstedentocht is grandioos. Het is een uniek evenement waar heel Nederland naar kijkt en daar ben jij dan onderdeel van."