Dodenherdenking 4 mei 2014 in De Kwakel

Het 4 mei comité de Kwakel (scoutinggroep St. Joannes) organiseerde dit jaar voor de zesde keer een herdenking. De ieder jaar drukker bezochte herdenking vond voor de vierde keer plaats in het Egeltjesbos. De herdenking heeft rond de 500 belangstellenden getrokken.

Iedereen werd aan het begin van de herdenking welkom geheten door Yvonne Voorn (nieuwe voorspreekster), waarna alle scoutingleden zich opstelden op de dijk en de vlagceremonie volgde door twee leden van de scouting: Stefan van Tol en Joshua Lek. Walter Hoogendoorn deed namens het 4 mei comité een inleidend woordje om het thema van dit jaar "Vrijheid geef je door in wederkerigheid" toe te lichten.

Verdeeld over de avond waren er een aantal sprekers. Door de scoutinggroep werden er drie gedichten voorgedragen. Thijs Wijfjes (scoutingtak de Stam) droeg een gedicht voor: Welkom in mijn wereld, geschreven door Mauricio Plat, Jitske Lek (scoutingtak de gidsen) droeg een gedicht voor: 2 minuten, geschreven door Tessa Matser en Rody Fontaine (scoutingtak de verkenners) droeg een gedicht voor: Levend verleden, geschreven door Leonie Beks. De gedichten waren een selectie uit gedichten die de afgelopen tien jaar zijn voorgedragen tijdens de nationale Dodenherdenking.

Gerard Vlutters hield een zeer mooie toespraak met betrekking tot het thema ‘Vrijheid geef je door in wederkerigheid'. Hierin kwam onder andere de volgende tekst voorbij:
"Hoe valt die fundamentele vrijheid zo kort mogelijk te definiëren:
"Jezelf kunnen zijn, dat is vrijheid"
"gerespecteerd worden als je jezelf bent, dat is vrijheid"
"geaccepteerd worden als je jezelf bent, dat is vrijheid"."

Als laatste droeg Simone Spek namens de toneelvereniging Genesius een gedicht voor: Voor vele is het stil, geschreven door Adrie Voorn van toneelvereniging Genesius.

Om symboliek te geven aan het nationale thema, werd er na elk gesproken woord een symbool in een raamwerk gezet. Er was door het comité een houten raamwerk gemaakt, waar allerlei houten symbolen in kwamen te staan. De volgende symbolen kwamen voorbij, passend bij de stukken: een potlood (vrijheid van meningsuiting), een anker (vrijheid m.b.t. hoop), een klok (vrijheid m.b.t. tijd), een hart (vrijheid m.b.t. liefde), een kruis (vrijheid m.b.t. geloof), een bal (vrijheid m.b.t. spelen). De avond werd tussen de stukken en gedichten door muzikaal ondersteund. Dit jaar had het 4 mei comité modernere muziekstukken gekozen.

Na alle gesproken woorden was het tijd voor de trompettiste Inge de Bree om de taptoe te spelen. Waarna de 2 minuten stilte volgden. Na de twee minuten stilte werd het Wilhelmus meegezongen. Hierna volgde de kranslegging. De eerste krans werd gelegd door Hans Voorn en Kees Hoogervorst, namens toneelvereniging Genesius. De tweede krans werd gelegd door Marco Voorn & Ton Voorn namens de scouting. De aanwezigen werd de mogelijkheid geboden een roos te leggen bij het tijdelijke stiltemonument, waarna de leden van de scouting volgden. Hierna was de herdenking ten einde.

Het 4 mei comité wil een ieder die een bijdrage, in welke vorm dan ook, heeft geleverd voor deze herdenking, hartelijk bedanken en kijkt weer terug op een zeer geslaagde herdenking.

Hieronder treft u de volledige tekst aan van de inleidende toespraak en alle voorgedragen gedichten:

Inleidend stuk 4 mei dodenherdenking 2014, door Walter Hoogendoorn

Geachte aanwezigen,

Elk jaar opnieuw herdenken wij op deze dag alle burgers en militairen die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, en daarna in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. Dit herdenken gebeurd niet alleen hier, maar ook elders in dit land. Bij soort gelijke herdenkingen, maar ook thuis. Iedereen in ons land staat twee minuten stil bij al deze mensen die voor onze vrijheid zijn gestorven.

Het nationale thema van dit jaar is: Vrijheid geef je door in wederkerigheid. Wederkerigheid in vrijheid gaat over elkaar de ruimte geven en die zelf ook krijgen. Deze ruimte geven geld niet alleen tussen ons of andere groepen mensen, maar ook tussen verschillende landen en geloven.

Deze vrijheid laat zich zien in hoe wij met elkaar omgaan. In Nederland is onze vrijheid bij de wet geregeld. Maar vrijheid is niet alleen een wet, het is ook een product wat wij samen maken. Anders gezegd: de wetten zijn het raamwerk, de invulling hiervan geven wij zelf.
Om handen en voeten te geven aan dit nationale thema, heeft het 4 mei comité de Kwakel besloten om een raamwerk te maken. Tijdens deze herdenking zal na elk gedicht en elke overdenking een voorwerp in dit raamwerk worden gezet. Dit voorwerp is een weerspiegeling van de vrijheid die wordt doorgegeven.

Dit potlood symboliseert mijn vrijheid van meningsuiting, waarmee ik mijn stem kan geven aan onze wettelijke vrijheid. Namens het 4 mei comité de Kwakel, zal ik nu het eerste voorwerp in het raamwerk leggen.

Gedicht voorgedragen door de STAM:

Gedicht "Welkom in mijn wereld"
geschreven door Mauricio Plat

Welkom in mijn wereld.
Daar waar racisme niet bestaat,
waar liefde ademt in elk leven
en niemand iemand haat.

Waar geen conflicten zijn
en niemand het woord corruptie kent.
Waar alleen de kleuren van je hart
vertellen wie je echt bent.

Een wereld waarin politici
geen loze beloftes uiten.
Waar kinderen niet worden geboren
om vervolgens te misbruiken.

Waar een 2 minuten stilte niet nodig is
waar een oorlog nooit geweest zou zijn
en niemand zijn dierbaren mist.

Mijn wereld is een wereld
die zich laat zien in mijn dromen
Waar geluk en vrede heerst.
Waar ieder mens in mag wonen
en niemand een ander zijn leven beheerst.

Welkom in een wereld,
waar alles magisch lijkt
maar nog altijd een sprookje is
ver van de werkelijkheid.

Gedicht voorgedragen door de GIDSEN:

Gedicht "2 minuten"
geschreven door Tessa Matser
Elk jaar hetzelfde
4 mei, 2 minuten stilte
ik denk even aan hoe vreselijk het moet zijn geweest
maar het is ver weg, er is niks meer aan te doen
ik denk aan de mensen die moesten vluchten
maar het is als een boek, als ik het dichtklap is het weer weg

Ik denk aan hoe lang het nog duurt
de klok tikt, de seconden lopen
ik denk aan het huiswerk voor morgen
de seconden sluipen, de klok heeft alle tijd

Maar dan denk ik aan mijn gedicht,
mijn gedicht waarin ik iets zou zeggen over deze dag
En pas dit jaar voor de eerste keer
En voor de eerste keer dit jaar
Denk ik er echt over na

En ik besef dat het wel degelijk zin heeft
Meeleven met wat er is gebeurd
Twee minuten voor de slachtoffers die vielen
Hen een plekje geven door elk jaar terug te denken

Gedicht voorgedragen door de VERKENNERS:

Gedicht "Levend verleden"
geschreven door Leonie Beks
Het speelt niet meer in onze harten,
tijd en afstand, grote brug.
Te ver, te gruwelijk, iemand anders,
ergens anders, lang terug.
Maar in twee minuten stilte
schreeuwen stemmen uit 't verleden,
klinken kreten uit de toekomst,
spreken stemmen van het heden.
Twee lange minuten stilte
als zout in open wonden.
Wordt eventjes teruggedacht,
wordt eindelijk rust gevonden.
Die twee minuten stilte,
men zwijgt in alle talen.
Komt even het gevoel terug,
dan leven de verhalen.
In die twee minuten stilte,
dan komt het verleden vrij.
Tijd en afstand overwonnen
dus toch heel even zo dichtbij.

REDE GERARD VLUTTERS: VRIJHEID GEEF JE DOOR IN WEDERKERIGHEID

Er staan twee woorden centraal in deze titel rond de herdenking van 4 mei:
de woorden VRIJHEID en WEDERKERIGHEID.

Wederkerigheid, dat betekent: wat voor jou geldt geldt voor mij en wat voor mij geldt geldt voor jou.
En daarbij moet ik denken aan de oude Joodse rabbi's, de Joodse denkers en schriftgeleerden.
Zij zochten een verklaring voor de oude wet die hen, van Godswege, leerde om van je medemens te houden.
En die verklaring van deze wet vonden zij in deze omschrijving:
je moet van de ander, je medemens, je naaste, houden WANT HIJ IS ZO ALS JIJ.
De grond om je medemens te accepteren, te waarderen en te respecteren is gelegen in het feit DAT HIJ IS ZOALS JIJ:
JIJ wilt je vrijheid - dat wil die ander ook ! Want die ander is als jij !
JIJ wilt geen oorlog - dat wil die ander ook niet ! Want die ander is als jij !
JIJ wilt respect voor wie en wat jij bent - dat wil die ander ook ! Want die is als jij !
JIJ wilt de vrijheid om in de God van jouw keuze te geloven en die God te vereren en te aanbidden zoals jij dat verkiest - dat wil die ander ook ! Want die ander is als jij !
JIJ wilt de vrijheid om de levenspartner te kiezen en te beminnen die bij jou past en die jij in vrijheid hebt gekozen - dat wil die ander ook ! Want die ander is als jij !

Pas wanneer ik zo naar die ander kijk zoals ik naar mijzelf kijk,
pas wanneer die ander zo naar mij kijkt zoals hij naar zichzelf kijkt,
pas wanneer ik die ander geef wat ik mijzelf gun en terecht eis,
pas wanneer die ander mij geeft wat hij zichzelf gunt en terecht eist.
pas dan is er sprake van elkaar accepteren, elkaar respecteren en elkaar de vrijheid gunnen en geven waardoor mijn leven leefbaar wordt,
waardoor het leven van die ander leefbaar wordt.

Want vrijheid wordt pas wederkerig wanneer ik vrijheid vraag én vrijheid geef,
vrijheid wordt pas wederkerig wanneer die ander vrijheid vraagt én vrijheid geeft.

Hoe valt die fundamentele vrijheid zo kort mogelijk te definiëren:
"Jezelf kunnen zijn, dat is vrijheid"
"gerespecteerd worden als je jezelf bent, dat is vrijheid"
"geaccepteerd worden als je jezelf bent, dat is vrijheid"
"mogen zijn wie je bent, wat je bent en hoe je bent, dat is vrijheid".

Waar dat alles niet gebeurt, daar is afkeer, daar is haat, daar is veroordeling, afwijzing, discriminatie, daar geldt alleen maar de wet van het eigen gelijk en het ongelijk van die ander:
kortom: waar dat alles niet gebeurt daar is OORLOG, en waar oorlog is daar is vernietiging, vernietiging van waarden die mensen zo dierbaar zijn, vernietiging van ieders individuele persoonlijkheid, en uiteindelijk de vernietiging van de mens zelf.

De aanleiding dat wij hier vanavond zijn samen gekomen is de herinnering aan die onmenselijkheid in de jaren 1914 - 1918 en in de jaren 1940 - 1945 van de vorige eeuw: 2 wereldoorlogen in één eeuw.
Op 5 mei 1945, de eerste dag van onze vrijheid, toen hebben wij hier in ons land geroepen: DAT NOOIT MEER , nooit meer die haat van de ene mens t.o.v. die andere mens, nooit meer die haat van het ene volk t.o.v. het andere volk, nooit meer die discriminatie van de ene mens t.o.v. die andere mens, van het ene volk t.o.v. het andere volk, en dit alles samen gebald in die kreet NOOIT MEER OORLOG.

Die kreet ging als een tsunami over de hele wereld als antwoord op de tsunami van miljoenen kapot geschoten mensen en zinloos vergoten bloed.

En ja, gelukkig, de wereld is bezig om stapje voor stapje menselijker en menswaardiger te worden, maar al die kleine stapjes, hoe hoopgevend ook, zijn nog steeds niet voldoende om een bijeenkomst als deze voortaan maar achterwege te laten.

Nog zijn op veel plaatsen, in veel landen, bij veel mensen de overtuigingen nog niet voldoende doorgedrongen dat waar mensen andere mensen uitsluiten, waar mensen andere mensen discrimineren, waar mensen het vermogen om samen te werken nog niet voldoende hebben ontwikkeld, dat daar nog altijd een kiem ligt, een zaadje aanwezig is om tot nieuwe onmenselijkheid uit te groeien.

Daarom is het goed dat van elke kansel in elke kerk, in ieder klaslokaal van elke school, aan elke tafel van ieder huisgezin ouderen en jongeren verkondigd wordt: dat we recht hebben op vrijheid van meningsuiting, van godsdienst, van cultuur, van seksuele geaardheid maar boven dit alles uit: de vrijheid om te zijn wie we zijn, wat we zijn en hoe we zijn. Het is het kostbaarste bezit van jou en mij maar ook het kostbaarste bezit van die ander, die medemens want die ander is als jij.

Zolang het nodig is om deze boodschap te verkondigen is het voortreffelijk, dat het 4-mei-comité De Kwakel in samenwerking met de scoutinggroep St. Johannes van De Kwakel het initiatief levend houdt, om in de avond van 4 mei aandacht te vragen voor deze vrijheid in onze eigen kleine wereld en de vrijheid in de grote wereld van volkeren en naties.

Gedicht voorgedragen door Toneelvereniging Genesius, geschreven door Adrie Voorn:

Voor vele is het stil
Het is stil, waar denk je aan
Aan mensen, die aan oorlog dood zijn gegaan.
Dit mag nooit meer gebeuren word gezegd
Maar de mensheid luistert maar slecht.
Over vijftig jaar, is het weer stil
Voor de doden van nu, is dat wat de mens wil ?
Zo doorgaan, een eind maken aan elkaars bestaan
Of eindelijk leren, om in vrede met elkaar om te gaan.
Laat beter kinderen van alle rassen met elkander spelen
Oorlog betekent dood voor vele.
Laten we het goede voorbeeld geven
Dat onze kinderen in vrede kunnen leven.
Voor vele is het voor altijd stil.