1954 - De Speeltuin van De Kwakel

Speeltuinvereniging “Jong Leven ” werd opgericht in 1954 door een bestuur van vaders, nl. Kees Kouwenhoven, Leo Loos, Piet Bijman en materiaalman Rinus van Egmond. Ze kregen een subsidie van Fl.100,00 van de Kwakelse Boerenleenbank.

De eerste beheerder werd Thewis de Blieck. Hij deed dit twee jaar. Daarna volgde Piet Sitvast hem op, beter bekend bij de jeugd als Sit.

Sit kwam vaak met zijn kleinzoon Hans Klootwijk voor op zijn fiets naar de speeltuin toe. Kleinzoon Hans en ik zaten in 1960-61 bij elkaar in de kleuterklas bij Juffrouw Nieuwendijk. Hierna verhuisde Hans van De Kwakel naar Amstelveen en nu, 44 jaar later, heb ik weer toevallig contact met hem over hetzelfde onderwerp. Wij hebben ook hetzelfde beroep in het grafische vak en interesse voor geschiedenis in het algemeen, maar zeker voor de historie over De Kwakel.

1964 De Speeltuin “Jong Leven” links meisje Gerda de Kuiper, vooraan op de glijbaan Helma en Hans Klootwijk, Hans en Carina van Gerven, op de trap onder Rene Stolwijk en bovenop Jos Stolwijk.

Hans Klootwijk over zijn opa, Speeltuin beheerder Piet Sitvast: Losgescheurd van moeders rokken ging ik naar de kleuterschool in de geruststellende wetenschap dat hij altijd dichtbij was. Op zijn speeltuin waar hij in “overal” en op klompen de scepter zwaaide.

Daar was hij de burgemeester van het dorp van mijn kinderwereld, want hij kende iedereen en iedereen kende hem. En thuis was hij vaker in de buurt dan mijn vader, die overdag weg was naar zijn werk en s’avonds studeerde. Het was ook Kees Kouwenhoven die in het bestuur van de nieuw op te richten speeltuin zat. Dit initiatief ontstond ergens tussen 1950- 1955 in navolging van andere gemeenten, waaronder Uithoorn. Nu de eerste nood gelenigd was, kwam er meer aandacht voor het welzijn in het algemeen en dat van de talrijke kinderen, die in de na-oorlogse geboortegolf ter wereld kwamen, in het bijzonder.

Opa was betrokken bij de bestrating van de nieuwe speelplaats achter de lagere school en toen de nieuwe vereniging besloot tot inrichten van een heuse speeltuin kwam zijn ervaring in de bouw goed van pas. Het lag voor de hand om hem te vragen om als oppasser en klusjesman op te treden. Aanvankelijk zou dit een bepaalde ‘pro-deo’ functie zijn, maar toen bleek dat de toezichthouder van één van de Uithoornse speeltuinen wel een salaris ontving, moest dat ook voor De Kwakel natuurlijk zo geregeld worden. En zo werd opa aangesteld als ‘bewaarder’ van de Kwakelse speeltuin, die geopend was gedurende het voorjaar en zomerseizoen. In het najaar had hij dus zijn handen vrij om te werken op het land en in de wintermaanden hield hij zich soms bezig met het onderhoud van de speeltuin. In de loop der tijd bouwde hij er eigenhandig ook nog een paar toestellen bij.

Uit het boekje: PS mijn Opa door Hans Klootwijk (2004)

Sit Kompt Eran!

Sit zei dan, aan de kant jongens ik moet er wel bij kunnen. De sleutel ging in het slot en het hek vloog open. De kinderen liepen allemaal naar de verschillende toestellen. Het meest favoriet was het witte houten paard dat vooraan stond en waarschijnlijk is gemaakt door Rinus van Egmond. Voor dat toestel stond altijd een lange rij, dan ging je eerst maar ergens anders in en later terug.

Wij kinderen zaten op de kleuterschool en na het warm eten tussen de middag, liep je zo snel mogelijk weer naar school. Daar wachtten wij op het hek bij school en het gezicht gericht op het Kwakelsepad. In de verte zag je Piet Sitvast aan-komen met zijn hoedje op, en iedereen riep “ Sit Kompt Eran ” (dit was Kwakels dialect) en dat vijf keer achter elkaar. Er werd een spurt ingezet naar de speeltuin hek. De hele kleinste werden met hun neus bijna platgedrukt tegen het hek.

De schommels, de grote wippen, zandbak, klimrekken en de hoge glijbaan. Vanaf de glijbaan kon je zo in de Mgr. Noordmanlaan kijken, wat een uitzicht voor een kind van vijf jaar. Sit zag met zijn voormalige politieogen alles wat iedereen uitspookte. Als hij weer zo'n doerak boven op het fietsenhok van school zag zitten, nou dan zwaaide er wat. Hij was streng, maar wel rechtvaardig, hij was verantwoordelijk voor de kinderen natuurlijk. Hij hield van de kinderen en kende iedereen bij naam.

Sit, magge we ut sleuteltje?
Als je met een rooie kop van de hitte dorst had, liep je naar hem toe en vroeg: Sit, magge we ut sleuteltje? Dan zette hij de sleutel op de kraan en dan kreeg je een bekertje water, dat bekertje was een gele Biotex beker met een oor. Die kwam uit de zeepdoos van Biotex.

Dan was de dorst weer gelest. Later hadden wij zelf een sleutel gevonden van een oude pendule.
Die oude kloksleutel paste precies op die waterkraan.

Sit mocht het natuurlijk niet zien dat je dat deed, dat hoort bij de jeugd, hoe ver je kon gaan. Vanuit zijn “hokkie” hield hij de boel goed in de gaten, er ontging hem niets.

Er raakte wel eens iemand gewond, dan ging daar een natte lap op, jodium en een pleister. Voor de schrik kreeg je dan een “Bappie” (snoepje) en was je alles snel vergeten.

De Jeugd van de Straat
De vereniging organiseerde ook “De Jeugd van de Straat“. Dit was een dagreisje ergens naar toe buiten De Kwakel. De piramide van Austerlitz, Groenedaalse of Amsterdamse Bos en soms naar De Efteling.

Bussen vol met kinderen gingen mee, vele moeders gingen mee als begeleiding en voor de broodjes en limonade.(Cola, Greenspot en 3 Es kreeg je alleen maar met de kerst.) Dit waren leuke uitjes, helemaal buiten het vertrouwde De Kwakel. Voor ons was het al buitenland, iets wat je je nu niet meer kunt voorstellen.

Als kind ging je in die tijd niet op vakantie, ja een dagje naar de Mijdrechtse Speeltuin of Avifauna.
Het was de periode 1960-1965, vlak voor de grote ommezwaai in de “Roerige jaren zestig”. Normen en waarden vervaagden en de jeugd kreeg meer geld en de welvaart steeg in De Kwakel en in Nederland. De generatie voor ons is nog in de bekende “Spruitjeslucht” van eind jaren vijftig opgegroeid, waar het allemaal nog rustiger was.

Sit stopt er mee! Na 20 jaar stopt Sit er mee in 1974, hij was al 79 jaar. Piet Sitvast was geboren in 1895 in de 19e eeuw, maakte 2 Wereld Oorlogen en de crisisjaren mee, was politieagent, metselaar en vele andere beroepen. Petrus Sitvast overleed in 1980 op 85 jarige leeftijd. .....Een man met een bewogen leven.

Andere Tijden door Dirk Plasmeijer (2006)